Jongste aktiwiteit:

Daniël Hugo
vir

Daniël Hugo

Vonkpos
vir Marlene

’n vlinder klap sy vlerke in ons tuin:
’n tifoon tref Japan
ons hond vang ’n bal:
die aarde hou dadelik op met tol
ek steek my pyp op:
die Amasone bars uit in vlamme
jy stuur vir my ’n eenwoord-e-pos:
ek hoor musiek van die sfere

Daniel Hugo

Lied vir haar uitvaart

as kind het ek net een
keer my ma hoor sing:
die bootjie na kammaland

dit was die soetste ding
wat ek ooit sou ervaar
heen en weer het sy gewieg:

hoe sag gly ons bootjie
op golfies wat dein
in die skyn van die maan

nou moet ek, wat nooit
die noot kon hou, haar
begelei op hierdie vaart

wat na kammaland voer
die land waar jonkheid
mos nimmer vergaan

ek staan aan die roer
verbeel my ek’s stuurman
in ’n bootjie van papier

Daniel Hugo

Die huis luister

my kamers is hol soos ‘n binne-oor
ek hoor hoe die bewoners roesemoes
liefde maak, verwyt, mekaar vertroos, skoor
soek met die goor hede, nooit tevrede
aanhou kibbel oor kon en sou en moes

luister, ek bewaar julle verlede
my fondamente kraak onder die las
my plafonne raak voos van die eggo’s
te veel vloeke laat my pleisterwerk bars
jare se trane laat my rame roes

so word ons saam verweer deur dit wat was
my dakplate en julle gebede
fluister en knal al hoe harder om hulp
ongehoord in elke nag se oorskulp

Oujongnooi
(vir ‘n wyse maagd)

bedtyd versluier sy haar in kant
en trek die ring van haar regterhand
(die bedlamp laat sy heelnag brand)

na ‘n hoofstuk uit Hooglied of Openbaring
drink sy die Pil soos ‘n gebed om verlossing

net vir geval die langverwagte Bruidegom
diep in die nag op sy spierwit perd gaan kom

Taalles

ek was pas met die skool versoen
toe die word padblokkade

dwars in ’n gesprek opdoem
en my klein paradys uiteenruk

dit het gerym met “doringdrade”
en mamma se “Vader van genade!”

toe hulle sien ek lyk verskrik
bly die grootmense skuldig stil

vandag weet ek daar is gepraat
oor die slagting van Sharpeville

sederdien is my woordarsenaal
aangevul deur oorlog en onlus

die plofgranate van ons taal
word gepluk van die boom van kennis

Ontvlugting

ek stap graag – dronk van osoon –
tot by Drieankerbaai
die strandjie is steeds besaai
met uitkotsels van die see:
rioolneste lê hier
mosselskulpe, robwerwels, wier
’n gestolde stink inkvis
en van tyd tot tyd – doodnugter –
die lyk van ’n digter
Lewe die leser!

I kleurpolitiek

vanselfsprekend was groen altyd ’n kleur
en ’n bladwyser van chlorofil
deesdae is dit politiek en meer:

sonder die papiergeknetter van loof
word die aarde ontstemmend gou gedoof

skrywe dus om bloem- en leserswil
teen die bleeksug wat lewendes verweer:
van vooraf moet ons die groenboek vul

of ons gaan letterlik stik in die stof
as hy toeklap, die bekrapte bundel

II seisoenlektuur

soos ’n boek kraak die lente
oop, begin te blom;
somer ritsel van bye
wat welsprekend brom

die suidoos blaai die dae
al haastig om
sodat ons by die laaste
hoofstuk – herfs – kan kom

dan sal ons in ’n bladstil
tuin en sagte son
lank kan lees, mymerend oor
die goeie slotsom

net ’n enkele bladsy wit
word vir winter uitgesit
Ontnugterde digter
(vir DJO)

dit het hy geglo op vyf-en-twintig:
jy moet al die oseane bevaar
as jy gesout en wêreldwys wil dig

met ’n bottel het hy die boot beman
en ’n dekade lank hom dol gedra
toe tussen dek en kaai oorboord gegaan

op vyf-en-dertig – na baie skande –
weet hy jy kan die ryme ook takel
teen die kimme van jou kamerwande

hy wens hy kon die reis van voor begin
dan sou hy beslis uit die pekel bly
deur ’n skip in die bottel te versin
Hand sonder hawe

hy beskou sy hande: vrybuiters die twee
wat kontinente van die lyf verken
en die lokkende gehyg van vreemde seë
die regter moet die rukkende reorpen

hou en die verpligte privaatjoernaal
die linker is ’n gesoute kameraad
’n stommerik beperk tot vingertaal
wat saamdros as hul die skip in die steek laat

wanneer hul dan noodgedwonge terugkeer
(kort voor lank sal die twee weer van wal steek)
is die ruwe regter aanvanklik styf
gaan dit swaar om die vaardigheid aan te leer:
hy kan eers oor eie huis en haard skryf
as hy lank in skottelgoedwater week
Die besoeker

I
diep in die Vrystaat praat ons erotiek
die is donker, daarom simpatiek

die beroemde skrywer vertel ons hoe
hy tuis die geil jongetjie oorkant afloer

die klein blondekuif – dan wys hy meteen
presies hoedat hy sy pen in sy hand neem:

“kyk, so raak ek dan al my saad kwyt”
in ’n uiterste gebaar van eensaamheid

II
ons sit in die skrywer se rondawel
oor die literatuur en redekawel

die gasvrou bars onaangekondig in
sê: ons bring skade oor die huishouding

(sy is gewoond aan die attensies van mans
maar hierdie besoeker versteur die balans)

ek gaan na my kamer afgejak en kwaad
– het ek hom hoor sê “lieverd”, terwyl ons praat?

III
ek neem hom na die vliegveld – voor ons tot siens
sê, gesels hy oor geloof en godsdiens

deur die groot glasvensters kan ons diep inkyk
in die vlakte se dubbelsinnigheid

“bepoefen jy die heerenliefde,” vra hy
’n oomblik ontwyk die bedoeling my

dan begryp ek – as ongelowige gee
ek my ganser antwoord: “van harte nee”
Dialoog

“lig  en donker staan opposisie”
en wat dan van ddie luim en erns, li gen swaar?

“dieselfde geld steeds vir son en skau”
ook son en maan is teengesteld ’n paar

suiwer binêre dink die digter nooit nie
hy floreer tog op polivalensie

wat tot die onsekere terrein behoort
van die swygende, derde gespreksgenoot
Berig aan Opperman

graag wil ek jou op die literêre hoogte bring
waar jy met Totius in englekore sing

sedert jou vertrek dra digteresse mos die broek
en net Cloete wat skrillerig kraai bo hulle gekloek

ek sal maar uitgesproke wees en name noem
(jy is vry om dieselfde by kollegas daar Bo te doen –

jy en Louw is waarskynlik weer goed opstryk
maar ek vermoed dat jy die jonger Boet liefs ontwyk):

Sheila voel diep veronreg en sê onbeskaam
die kritici misken haar mistiese Membraan

as Antjie Somers maak Krog die kinders bang
al verlang sy onvermom dat jy haar pamperlang

Wilma Stockenström word met harp en luit geprys
– myns insiens maak hulle ’n Monster van ’n muis

en jou vriendin, die oujongnooi, sit haar steeds en verknies
oor die ontglippende belofte van ’n naam soos Spies

pas het met ’n bundeltjie Hollywood-kitsch
gedebuteer jou eks-assistent, Lonestar Hambidge

maar nou die hartseerste nuus: die gekneusde Annesu
jou troetelkind, gee vroegvrot aan voorspellings toe

en as dit klink na die praatjies van ’n gefnuikte man
weet dan: al die genoemdes maak my lendene lam

(daarom het ek taktvol niks gerep van Jeanetta
met die hoepelbeen, van Rika, Rosa, etcetera)

versteek maar die notisies tussen jou bladmusiek
anders gaan Poortman Petrus voortaan my pos verbied

volgende keer skryf ek oor manne en hul grense
oor moffies se vrees vir pense . . . my beste wense
Die hart op die fees

Uit die gevormde literatuur
is nooit weer poësie te maak nie,
uit die ongevormde wel (NP van Wyk Louw)

hierdie heuningkoek, Wyk, het jy sleg verbrou
’n nuwe seshoek-sel presenter ek jou:

onder jul laster en gelag tas
ek na gedagtes was soos vis
ontwykend en tog blinkend was

ek het gereis langs geel en stil
riviere, deur vreemde Kongo’s
en oerwoude wat giftig tril

baie skofte lê tussen my
en julle, jagvure en volke
wat my van vroeër dinge skei

die glas glim rooi en word se sin
mik soos ’n duif wat, opgeskrik
die brons-wit skemeraand moet in
Bladspieël

in die vebygaan sien ek soms
by die kafeetafel ’n eensame man
wat skryf – dan verbeel ek my
hy skryf oor sy weerkaatste self
die tafel en die verbyganger
wat hom verbeel: daar sit ’n man
wat oor sy eensaamheid skryf
Kafeedigter
vir André Letoit

I
die uitmuntendeste van jou dae
sit jy in die Grapevine – hoor half
hoe die huisvroue skinder en kla
maar luister tussendeur die Muse af

II
wat is die prys van ’n pyngedig
gemosrs oor die vuil kafeeservet?

al die nikkel wat jy by jou het
plus ’n skrikkeljaar in die gestig

Digterstuin: Die digter se tuin

in die tuin van die digter
skyn die son soos ’n leeslamp
en blaai die wind deur die blare

die miere skryf lopende skrif
en die kritiese kwêvoëls kom
vang die hinderlike goggas

saam met al die erdwurms wroet
die digter in malse grond om
humus van emosies te maak

op Sondae swerm daar kenners
deur die tuin – hulle bloemlees
die blomme tot rare rangskikkings

as die dood sy rondte doen
en hom kry by die komposhoop
sal die digter bly staan
en vergeet van Isfahan

want die dood sal hom inhaal
selfs al probeer hy klippetieklop
op Pegasos weggalop

Slotsom

dronkverdriet is al
wat my nog gelukkig maak –
dis tranedal dié

Drinklied

al weer ’n dag van geweldig eet en drink –
sonder ’n enkele verhewe gedagte
sou mens dink, maar dit is blote skyn:
die bakker, die slagter, die kelner, die kok
skep ’n hemel met hulle aardse ambagte
dit is op hulle wat ons skink en klink
want hierdie goeie wyn verdien ’n refrein –
net die preutse puriteine lyk geskok

Stamvader

ek omhels die skurwe eik
met sy pels van digte mos

drie honderd seisoene saai
hy sy akkers in die bos

onverdiend ervaar ek hier
die vriendskap van ’n kolos

soos die tortel in sy kruin
wortel ek op Stellenbosch

Haikoe-oomblikke

padda
padda
poel
hi, cool!

*

padda
padda
pad
platannaplat

*

padda
padda
padda
al weer op pad?

*

yadda
yadda
yadda
antwoord padda

Omar die tentmaker

Ontwaak! Die oggend het in die kom van die nag
die blink klip geslinger wat die sterre laat vlug.
En kyk, die ruiter uit die ooste het
die sultanstoring gevang met ’n lasso lig.

Daardie paleis met torings wat die hemel soek
waar sultans daagliks gebid het en soms moes vloek –
ek het ’n lagduifie daar sien sit
en “koeroek, koeroek”, roep sy, “koeroek, koeroek”.

Ag my lief, kon ek en jy met die lot saamsweer
om die krom bestel van sake te korrigeer,
hoe sou ons dit nie aan skerwe slaan
en dan boetseer – nader aan wat die hart begeer.

Kortstondig trek ons deur hierdie dor woestyn,
kortstondig drink ons by die oase wyn.
Skink gou! Die karavaan gaan met dagbreek
verder en die môrester het alreeds verskyn.

Die Dood sal hom uiteindelik op elkeen wreek –
óók op die sjah wat hom in ’n paleis versteek.
Een nag word hy met ’n rykversierde dolk deur
die altydteenwoordige Kamerling gesteek.

Hulle sê die leeu, akkedis en das
hou die hof waar vroeër Jamsjied gebras
het. En Bahram, die groot jagter…  die sebra
stamp en stamp bo sy kop, maar hy slaap vas.

*

In die tent van Omar Khayyam
het ek soet wyn gedrink en saam
gesing – maar as die Dood die toue sny
waar gaan ons dan die tent opslaan?

Stellenbosch, 1976

Digters

die soetsappiges laat
graag hul gevoelens blyk:
die woorde versuiker
terwyl jy daarna kyk

die betraandes weer skryf
of hulle gerook is:
die woorde vloei ineen
en als is uit fokus

ander is verbitter
of onuitstaanbaar suur:
die gal wat hulle braak
brand dwarsdeur die papier

die suiniges word deur
te veel woorde gekwel:
hul laat die reëls presies
ses lettergrepe tel

digters is die edel-
smede van elke taal –
onsin: hulle is slinks
selfsugtig en brutaal

Sinne en sin

die gedagte-inhoud van gedigte
is dikwels maar dun
wanneer jy dit baie goed tref, maak dit
wonderbaarlik sin

die beste gedigte blink uit in klank
en ritme en beeld
hul prikkel die oog en die oor, maar laat
die verstand verveeld

die meeste lesers soek wysheid elders
en is min gepla
– solank die ryme bekoorlik klingel –
oor die logika

die lui maar slinkse digters weet dit goed:
suiwer poësie
– sê hulle vroom – het niks te doen met Hegel,
Kant of Nietzsche nie

vir Marlene van Niekerk raak dit te veel:
agge nee basta!
poësie is filosofie – die res
is kamma-kasta

Kant het hoeka al kritiek gehad op
die blote vernuf,
Nietzsche was digter en Hegel se sin-
tese bly gedurf

tot sover Marlene van Niekerk – sy klink
bietjie prekerig
maar die waarheid neem baie vorme aan
as jy denkend dig

Japanese skryfskool

vergete vywer
’n padda spring van die wal
geluid van water
(Basho, 1644–1694)

leerder:
daar is ’n padda
wat die heelnag kik en hik
soos ’n kraan wat drup

leermeester:
in egte haikoes
spring die padda in ’n poel
en verdwyn vir goed

in egte haikoes
vermy die digter verge-
lykings soos die pes

in egte haikoes
verwag ’n mens bloukraanvoëls
in plaas van krane

leerder:
daar was ’n padda
in hierdie haikoe, maar hy’t
vir die kraan geskrik

padda:
die haikoedigter
tel heelnag lettergrepe –
padda langs ’n poel

Vir Hennie Aucamp

Ons skalkse oom Lourens, die Grote
ken die nut van ’n anekdote.
Hy sê: die gul plesier
van hierdie volksvertier
gee die blote storie sy klote.

Komposisie

Vir die Du Plessis’s

Phil, jou naamgenoot het lank terug gesê:
die liefde neem ’n duisend vorme aan.
En wat ons oë vandag gade-slaan
wys hy het geweet waar die waarheid lê —

beter as sielkundiges en artse
wat hul werk as ’n wetenskap beskou
en vergeet: eenling is die mens gebore
immer op soek na ’n maat, na ’n vrou.

Phil, Katrien, jul is vir mekaar beskore
soos wat ’n strykstok hunker na ’n snaar.
Dus sê ons, julle vriende, van harte:
bly altyd so harmonieus ’n paar.

(Naspel)
Vir ’n sonate is dié stuk te kort;
sopas het dit wel ’n sonnet geword.

27 Augustus 1999

Sonnet
Vir Gerrit Komrij & Charles Hofman

Die tuin van G & C het veel te bied:
druif, olyf en ’n vywer in die son
— niks laat dink aan Holland van waar hul kom —
en groen berge wat teen die blou verskiet.

Die huis van G & C het veel te bied:
in die kelder wyn van eie oorsprong
en boontoe boeke tot aan die plafon.
Wie hom hier verveel — godweet — leef verniet.

Gerrit & Charles het mekáár veel te bied:
as hulle nie tot skryf of skilder kom,
sing hulle smartlik saam ’n lewenslied.

Ons het die kuier, G & C, geniet —
selfs al was daar meer mis en reën as son.
Vriendskap is veel; ’n luukse die verdriet.

Vila Pouca da Beira, Portugal
November 1998

Stormnag

die nukkerige wind ruk
aan my dun sambreel — ek skrik
wanneer dit omstulp
tot ’n swart groteske tulp

laf laat ek los want dit smag
na die swart turf van die grag
waar dit ’n swaan word dié keer:
kil sif die reën op my neer

Leiden

Credo

ongelowiges — soos ek — koester
gewyd die sprankel van ’n oester:
bang vir die smaaklose donker
en die gô van die Groot Verwoester

Vloekskoot

so wil ek sterf: skielik
sonder om iets te voel
waar ek by my lessenaar
sit en ’n gedig bedink
oor die genadige dood

sêmaar deur ’n dwaalkoeël
wat onge-fokken-hoord
die ribbes binnedring
soos tussen die sillabes deur
’n vloek gloeiwarm glip

Telkom en kliënt

meneer, voel u deur die hier
en nou
van ons oproep-sel
geknou?

kyk, grens en afstand word so
gekul:
kies die kode met
’n nul

en hoor hoe zoem die elek-
trodes
futuristiese
odes

loof die heer Alexander
G Bell!
ruimte sal u nooit
weer knel

tog, my getelde tyd gaan
uitloop
op daai dubbelnul:
die dood

Afrorisme

in Afrika is ek pal buite-weste
— lawwe woordspel is een van my liefdes, ja —
en tog hier voel ek bewus op my beste
— veral in die buurt van blonde Carina

Mont du Toit Wynkwatryn: Daniel Hugo

Laatherfs

terwyl die akkerblare koper kwyn
word die geparste korrels langsaam wyn:
voor kaggels drink ons die beleë vog
en proe opnuut die eik wat amber skyn

Droogte

onder die doringbos lê die slank
geraamte van ‘n koedoekoei
kewers karwei die ligte stank
en gras begin deur die ribbes groei

in haar smal bekken vasgepers
brokkel die beentjies van ‘n vers

Stadsreiniging, Gent

deurnag rumoer die dronk studente:
vatbier wat so skerpsinnig skuim
in dawerende argumente

hulle kots op straat, buite weste
meeue sal dit more opruim
al daardie ondeurdagte reste

Daniel Hugo

Kosmologos

die kosmos leef – dit ontplof
tol, pulseer, doof uit, begin
dan weer met ‘n knal – maar
wanneer ek jou misverstaan
kom die heelal tot stilstand
is daar eensklaps stilte
daal die duisternis, word
die swaartekrag uitgewis
heers die kilte totdat
lig opdoem uit die niet:
die nova-woord liefde

Daniel Hugo

Digteby

sy noukeurige navigasiesom
stuur buurman Barry se by
pylreguit na ons aalwynblom

hy vlieg dan terug met ’n geheim
wat onontsyferbaar bly:
die heuning se soet raaiselrym

Daniel Hugo

Herfs, Prins Albert

‘n Sondagmiddag sit ons in die son
op die lang stoep met Piet se riet-
plafon wat strek tot in die niet:
die dag is sonder end of horison

Daniel Hugo

woorde kan soos kleingeld in ‘n broeksak
klingel totdat ‘n vuis hul vasvat:
die vers wat soos ‘n beursie toeklik

Daniel Hugo

Stadskraai

vanaf sy hoë lamppaal
bekyk dié kadawerkenner my

heeltemal niks sal hom ooit kan walg
laat blyk daardie skalpel se gekras

dis eeue laas dat hy kon smul
aan swaaiende galge-aas

waarom hou hy my kil in die oog?
ek het ‘n vae, stinkende benul

Gent, November 2018
Daniel Hugo

Amsterdam

ek vergaap my aan weerkaatsings
van sloep en swaan op water,
die weerklank van trem en meeu
tussen gewels, die kariljon
van trapfiets en toringklok,
en nootvas die raaf se skreeu

ek bly luister en staar:
elke boogbrug ’n strottehoof
waardeur gutturale bote vaar

en staan verstom, my keelgat
soos ’n grag gedemp – welluidend
om my stroom die stad

5 Desember 2018
Daniel Hugo

Amsterdam (2)

elke brug ‘n steengewelf
gevestig op die water
daaronder ‘n duiker wat
geluidloos sink soos ‘n klip
dan weer bo kom dobber
ek sien myself weerkaats
en duisel van die swaartekrag:
veerlig my drywende gewig

Daniel Hugo

Musiekboot, Amsterdam

denkend aan die dyke en sluise
wat barbaarse waters buite hou
kan hy dit op die gragte waag
in sy piepklein Notendop –
die stad sy ouditorium
vir draai-orrel en trompet
wat komponiste kabbelend
laat opklink uit klassieke kanale
van weerstand, orde en welvaart

Daniel Hugo

Versoek

sonder jou is ek ‘n boek
wat stof vergaar op ‘n rak
een wat ‘n leser soek

die lewe sal my verpulp
sonder jou priemende blik
jou indringende geduld

en as ek onleesbaar raak
wag voor jy my toeklap:
die end sal alles goed maak

Daniel Hugo

Gammams
Vir Ma Marieta

tussen jou rietbegroeide oewers
het ons in kano’s geroei, vier broers
songeblaker, geborge, ongebodder
oor die beroerders van daardie land

ná vyftig jaar verlang ek, skoon van koers
na jou lou en moederlike modder
jou suiwer, nugter sand – Gammams,
rivier met toegeboude oewers

Windhoek, April 2019

Daniel Hugo

Stellenbergse eik

om te verhoed dat jy armswaaiend
omval, om jou lewe te red
en dalk ons s’n ook (die werfmense
wat so graag in jou skadu kuier)

is twee gespierde takke afgesny –
jy wat soveel storms kon trotseer
en skuiling bied aan die vo”elbevolking
ek salueer jou, geamputeerde veteraan

Daniel Hugo

Smeulvers

’n dag as huldeblyk aan Prometheus
wat flikkerend my nog lank sal bybly:
’n braaivleisvuur, ’n kers, ’n kaggelvuur
en, liefling – onblusbaar knetterend – jy

Daniel Hugo

Anekdote

“Kyk net hoe vet is julle, die uitgewers
en hoe maer ons klomp, die skrywers.”
sê Sening-Jan Rabie vir Koos Human
– sy dapper uitgewer deur dik en dun.

Leroux grinnik agter sy donkerbril
vir sy vurige en taktlose vriend.
Hy mompel stilweg in sy baard:
“Skrywers koester maar almal ’n boekpens.”

Onrusrivier, 1985

Daniel Hugo




Woorde is my asem en skryf my passie!!! Ek waardeer elke stukkie kritiek, verkieslik positief, maar kan die negatiewe ook hanteer. Dankie dat jy die tyd neem om na my werke te kyk en dit te beoordeel. Ek is n Boeremeisie in murg en been... mal oor die wye natuur van plaaslewe wat my omring Ek is getroud met die wonderlikste man (Willie). Ons is geseend met 3 pragtige dogters en 'n kleinseun en 3 kleindogters. My verhouding tot my Skepper loop baie diep en ek dank Hom elke dag vir al die voorregte en genade gawes wat ek so onverdiend ontvang... Loutering is deel van my lewe en ook daarvoor dank ek Hom daagliks want dit maak dat daar altyd groei in my lewe is...

Up
Top Ranked Users

[joinup_core_top_members columns=”1″ space=”no” max_members=”3″ behavior=”columns” columns_responsive=”predefined”]

Activity Feed