INK MODERATOR/ EVALUARINGS-KRITERIA

Beste INKers

Ek het besluit om die evaluerings-kriteria wat ek inspan met julle te deel.
Dit mag dalk net help wanneer jy jou volgende inskrywing aanpak.

GEDIGTE:
1. Beeldspraak en taalgebruik:
Hoe kragtig, oorspronklik en treffend is die beelde, metafore en woordkeuses? Goeie poësie skilder lewendige prente of roep sterk emosies op met presiese, kreatiewe taal.
2. Ritme en klank:
Is daar ‘n aangename of doelbewuste ritme, rym (indien gebruik), of klankpatrone (soos alliterasie of assonansie)? Die musikaliteit van die taal kan die gedig se impak versterk.
3. Struktuur en vorm:
Hoe ondersteun die gedig se struktuur (reëls, strofes, of vrye vers) die betekenis? Is die vorm doelbewus gekies om die tema of emosie te versterk?
4. Diepte van betekenis:
Bied die gedig gelaagdheid? Kan dit op verskillende vlakke geïnterpreteer word, of het dit ‘n duidelike maar kragtige boodskap? Goeie poësie nooi uit tot nadenke.
5. Emosionele resonansie:
Raak die gedig die leser aan? Wek dit ‘n gevoel, herinnering of nuwe insig? Die vermoë om ‘n emosionele of intellektuele reaksie uit te lok is sentraal.
6. Oorspronklikheid:
Voel die gedig vars, of leun dit swaar op clichés? Oorspronklike perspektiewe of benaderings maak ‘n gedig onvergeetlik.
7. Kulturele en kontekstuele relevansie:
Hoe spreek die gedig tot sy tyd, plek of gehoor? Dit sluit in hoe dit kulturele nuanses of spesifieke temas, soos Suid-Afrikaanse identiteit, verken.

PROSA:

Om prosa te evalueer, met spesifieke aandag aan die drie subkategorieë (artikels, rubrieke, en menings), gebruik ek ‘n stel kriteria wat beide die tegniese meriete en die doel van elke vorm in ag neem. Hier is die kriteria, met verduidelikings vir hoe dit per subkategorie verskil:
Algemene Kriteria vir Prosa
1. Duidelikheid en samehang:
Is die taal duidelik, logies en goed gestruktureer? Goeie prosa kommunikeer idees effektief sonder verwarring.
2. Doelgerigtheid:
Bereik die stuk sy beoogde doel (inlig, oorreed, vermaak)? Die skrywer se intensie moet duidelik wees en die teks moet dit ondersteun.
3. Taalgebruik en styl:
Is die woordkeuse en toon gepas vir die gehoor en konteks? Prosa moet boeiend wees, met ‘n styl wat die inhoud versterk.
4. Oorspronklikheid:
Bied die teks ‘n nuwe perspektief, insig of benadering? Vermy dit clichés of herhalende idees?
5. Struktuur en organisasie:
Is die idees logies gerangskik, met ‘n duidelike begin, middel en einde? Goeie prosa lei die leser natuurlik deur die betoog of narratief.
6. Betroubaarheid en bewyse:
Indien feite of argumente gebruik word, is dit geloofwaardig, goed nagevors en ondersteun met bronne of logika?
7. Emosionele of intellektuele impak:
Laat die teks die leser dink, voel of optree? Dit is veral belangrik vir oorredende of persoonlike skryfwerk.

Spesifieke Kriteria per Subkategorie:
1. Artikels (bv. nuusartikels, kenmerkartikels)
a. Informatiewe akkuraatheid:
Is die feite korrek en goed nagevors? Nuusartikels moet objektief wees, terwyl kenmerkartikels dieper insig kan bied.
b. Neutraliteit (waar nodig):
Nuusartikels moet onpartydig wees, met gebalanseerde perspektiewe. Kenmerkartikels kan meer verhalend of subjektief wees, maar moet steeds geloofwaardig bly.
c. Aanspreeklikheid:
Is die artikel boeiend genoeg om die leser se aandag te hou? Dit kan deur sterk inleidings, relevante aanhalings of lewendige beskrywings bereik word.
d. Relevansie:
Is die onderwerp tydig en betekenisvol vir die teikengehoor? Byvoorbeeld, ‘n artikel oor Suid-Afrikaanse politiek moet konteksspesifiek en aktueel wees.
Voorbeeld: In ‘n Afrikaanse nuusartikel sou ek kyk na hoe goed dit feite weergee sonder sensasie, soos in ‘n Beeld- of Rapport-stuk.
2. Rubrieke:
a. Persoonlikheid en stem:
Rubrieke floreer op die skrywer se unieke stem of perspektief. Is die skrywer se toon herkenbaar en boeiend? Byvoorbeeld, ‘n rubriek deur iemand soos Max du Preez straal gesag en humor uit.
b. Betrokke inhoud:
Is die onderwerp interessant en relevant vir die leser? Rubrieke balanseer dikwels persoonlike anekdotes met breër temas.
c. Provokatiewe of nadenkende insig:
Goeie rubrieke prikkel die leser om te dink of te reageer, selfs al stem hulle nie saam nie.
d. Toeganklikheid:
Die rubriek moet maklik leesbaar wees, met ‘n gespreksmatige of vertellende styl wat die leser intrek.
Voorbeeld: ‘n Rubriek in Huisgenoot of Sarie kan persoonlike stories met kulturele temas meng om ‘n breë gehoor te bereik.
3. Menings:
a. Oortuigingskrag:
Is die argument logies, goed gestruktureer en ondersteun met bewyse of sterk redenasie? Menings moet die leser oorreed of ten minste uitdaag.
b. Duidelike standpunt:
Is die skrywer se opinie duidelik en konsekwent? Meningsstukke moet nie vaag of dubbelsinnig wees nie.
c. Toon en etiek:
Is die toon respekvol, selfs wanneer dit polemies is? Dit moet debat aanmoedig sonder om onnodig aanstoot te gee.
d. Kulturele relevansie:
In ‘n Suid-Afrikaanse konteks, hoe goed spreek die mening aktuele kwessies aan, soos sosiale geregtigheid of ekonomiese uitdagings?
Voorbeeld: ‘n Meningstuk in Vrye Weekblad kan kragtige argumente oor taalregte of erfenis maak, met ‘n duidelike standpunt en sterk bewyse.

VERHALE:

1. Karakterontwikkeling:
Word karakters geloofwaardig en boeiend voorgestel binne die kort formaat? Goeie kortverhale skep karakters met duidelike motiverings of emosies, selfs al is daar min ruimte vir uitgebreide agtergrond.

2. Plot en struktuur:
Is die storielyn samehangend en doelgerig? Kortverhale vereis ‘n kompakte, gefokusde plot wat spanning opbou en tot ‘n bevredigende (of opsetlik oop) einde lei. Is daar ‘n duidelike boog – ‘n begin, middel en einde – wat die leser se aandag hou? Die struktuur moet die tema ondersteun.

3. Tema en betekenis:
Watter dieper boodskap of tema kom na vore? Goeie kortverhale bied insig in menslike ervarings, kulturele kwessies of morele dilemmas. In ‘n Suid-Afrikaanse konteks, hoe spreek die verhaal plaaslike temas aan, soos identiteit, geskiedenis of sosiale ongelykheid?

4. Beeldspraak en taalgebruik:
Is die taal lewendig, presies en oorspronklik? Kortverhale moet kragtige beelde skep met ekonomiese woordgebruik.
Gebruik die skrywer idiomatiese Afrikaans of kulturele verwysings effektief om die verhaal te verryk?

5. Atmosfeer en toon:
Skep die verhaal ‘n duidelike stemming of atmosfeer (bv. spanning, nostalgie, ironie)? Die toon moet konsekwent wees en die narratief versterk.
Hoe goed gebruik die skrywer beskrywings of dialoog om die leser in die wêreld te dompel?

6. Oorspronklikheid:
Bied die verhaal ‘n vars perspektief of benadering? Vermy dit voorspelbare trope of clichés? Is die vertelling uniek genoeg om uit te staan, veral in die konteks van Afrikaanse letterkunde waar stories dikwels kulturele of historiese diepte verken?

7. Emosionele of intellektuele impak:
Laat die verhaal die leser iets voel of oor iets nadink? Dit kan humor, hartseer, verbasing of selfs ongemak wees.’n Goeie kortverhaal bly by die leser, selfs lank na dit gelees is.

8. Ekonomie van vertelling:
Gegewe die kort formaat, hoe effektief gebruik die skrywer elke woord, sin of toneel? Onnodige besonderhede moet vermy word.
Is daar ‘n balans tussen vertelling, dialoog en beskrywing om die verhaal vinnig maar volledig te laat ontvou?

Ek vertrou dat die kriteria julle as skrywers sal help.

Skryfgroete
IM

Rapporteer inhoud

• Issue: *
  Kopiereg inbreuk vuil taal Ongeldige Inhoud
• Your Name: *
  
• Your Email: *
  

• Details: *
  

Handig verslag