Johannes Kerkorrel

naglied

Men at forty
          Learn to close softly
          The doors to rooms they will not be
          Coming back to.
                       – Donald Justice

die son val geluidloos die skemer in
oorryp appelkoos
i have no cause to be awake
die dorp word koud kafees gaan toe
my oog word die sluiter van ‘n kamera
ligsensitief staccato
die donker sak ‘n stadige blinding oor my
sekelmaan se snykant
‘n lemmetjie wat oor my wang vee
hoeveel keer sal die son vannag nog sak
my patrollie ry môre weg
ek sing saggies om die duister teë te hou
al lę die berge nog so blou
ek weet die nag is honger
vanaand gaan die volkies koring sny
alas
that night should be to thee
instead of morning
die stilte stap in soos ‘n gehoor
ek kyk na die bedroefde palms van my hande
die vrees klamp toe soos boeie
diep-lang kepe kom lę gemaklik in vleis
niks niks teen die grein nie
soos bloed kleef herinneringe klééf
agter my glimlag is ‘n doringdraad gespan
verhale stomp op my droë lippe
te teer om oor te vertel
i have no cause to be awake
intiem soos aids kom lę die naggeluide in my
dood groet met ‘n sagte hand
lankal reeds het ek my tent verlaat
hy wapper wapper in die wind
in verbeelding staan ek smôrens op my pa se stoep
maak oop jou hart maak oop jou deur
laat my binnekom laat my bly
as die siener moeg geword het van wag
neem hy sy hart in sy hand
en wring sy gedigte hardop uit
gedigte is niks anders nie as gebede
onaangeraak
vel skeur sag
die kleintong hang ‘n valbyl
asem hyg van hartseer soos ‘n hond
bloed pleit kloppend aan die weerlose keel
klop klop aan ‘n swaar deur
as dit donker is as almal slaap
is ek voor jou skrefiesdeur en ek wag
my hande deel my erfdeel uit
die son val ‘n pap appelkoos
dis lánk na twaalfuur
die boom lig sy arms in wanhoop
die nag loop leeg soos ‘n konsertsaal
tula tokkelossie almal almal is nou weg
tula babbenini niemand maak vir kleintjie seer nie
tula al is pappa ver
vannag gooi ek my geweerband weg
ek haal my gordel af
geen snik in die longe
dis sagter as slaap
tussen hemel en aarde is ek lig so lig
i have no cause
maak toe jou hart sluit dig jou deur

kyk hoe hang my oorjassie van klei
my geliefde hang in die bos
nooit as nimmer kom hy los
wiegend in die wind
wag-‘n-bietjie wag-‘n-bietjie
in die bitterbessiebos

Halala Afrika

Toe die wêreld hier nog jong was en die horison wyd en oop
Was dit groen hier in die halfrond, suid van die ewenaar
En in die skemer as die son sak en die beeste huis toe loop
Klink die roepstem van die vrouwe oor die heuvels van die land:
Halala, ewig is ons Afrika.
Tula tula mtanami, tula tula sanaboni, tula tula mtanami,
Ubab uzobuya sihlale naye, ubab uzobuya sihlale sonke, Hmmm-Hmmm

Toe kom die skepe uit die weste, wit seile oor die see
Om te vra vir koos en water en te bly vir so veel meer.
En die land wat een tyd oop was, die land het ons verruil
Vir die ghetto’s van die stede is ons koperdraad gegee.
Halala, ewig is ons Afrika
Halala, sasiphila, kamnandi, halala, mayibuye Afrika
Tula tula mtanami, tula tula sanaboni, tula tula mtanami,
Ubab uzobuya sihlale naye, ubab uzobuya sihlale sonke, Hmmm-Hmmm

Daar was rykdom in die maag van ons moeder Afrika
Diamante en ook steenkool, goud, edel metaal
En die mense word die slawe hier want die mense word betaal
Om te tonnel in die aarde elke greintjie uit te haal
En die groot en oop grasvlaktes span dit toe met doringdraad
En van die olifant tot die gemsbok al die diere moes kom buig
Voor die mag van die grootwildjagter voor die mag van sy groot geweer
Totdat net die stilte oorbly, totdat net die stilte heers.

Halala, ewig is ons Afrika.
Halala, sasiphila, kamnandi, halala, mayibuye Afrika
Sasidjapolutjoloythina
Halala, sasiphila, kamnandi, halala, mayibuye Afrika

Almal moet gerook raak

Almal, almal moet gerook raak
Almal moet hoog raak
Hoog soos ‘n spook raak

Hey, hey, hey, almal
Almal moet gerook raak
He, he, he
Almal moet gewoond raak
Die gemors hier skoon maak
Almal kan mos sien

Almal, almal hier moet hoog raak
Hoog soos ‘n spook raak

Hey, hey, hey, almal
Almal moet gerook raak
He, he, he
Almal moet gewoond raak
Die gemors hier skoon maak
Almal kan mos sien

Almal moet hoog raak
Almal moet gewoond raak
Almal, almal, almal
Almal moet skoon maak
Die gemors hier skoon maak

Almal moet gewoond raak
Almal kan mos sien

 

Hillbrow

Ou man sit by die straatkafees,
en kyk al die mense loop heen-en-weer
Boemelaars raas by die Wimpy Bar,
en Fontana is oop tot laat in die aand
Kaalvoet kinders in die straat, wys parkeerplek aan
En hou dan die hand, en hou dan die hand,
en hou oop die hand…ja

Koortjie:
En gee, gee, gee. Gee, gee, gee
Jou sente, jou drome, jou klere vol gate,
gee jou hart vir Hillbrow
Ja, gee jou hart vir Hillbrow

In Quartz Straat hoor ek ‘n meisie my roep,
daar’s ‘n Hare Krishna wat vra wat ek soek
En ken ek vir Jesus? Vra ‘n man op die stoep,
tussen Hillbrow records en Estoril Books
En dis lank na twaalfuur,
en die Hillbrow toring stuur
Sy seine in die nag, sy sein in die nag,
sy sein vir die junkies wat wag, o

Koortjie:
En gee, gee, gee. Gee, gee, gee
Jou sente, jou drome, jou toekoms vol gate,
gee jou hart vir Hillbrow,
Ja, gee jou hart vir Hillbrow

En die ligte gaan aan in die Chelsea Hotel,
en stemme en musiek klink in elke woonstel.
Ons sit in die son, drink wyn,
Ons survive met ‘n helse lot pyn in hierdie land, ja
Kom ons drink op die een wat sy drome oorleef,
op die een wat kry wat hy vra, ja

Koortjie:
En gee, gee, gee. Gee, gee, gee
Jou sente jou drome, jou toekoms vol gate,
gee jou hart vir Hillbrow
Ja, gee jou hart vir Hillbrow,
komaan, gee jou hart vir Hillbrow

Ossewa

Ek staan langs die highway met my ou vriend Mike
Ons twee was oppad om Transkei toe te hike
Die son bak neer, dit was baie warm weer
Ons was amper oppad om moed op te gee
Maar skielik in die verte blink ‘n spikkel in die pad
Dit kom vinnig nader, ja die ding het laat spat
Ek kan my oë nie glo nie, my verstnad kon dit nie vat
My got gert dis ‘n nuwe sort ossewa

Sweet, sweet ossewa
Sweet, sweet ossewa
Ossewa, ossewa, ja, ja ‘n ossewa

Ja, ‘n klien entjie verder begin die ding kalmeer
Hy kom tot stilstand met remme wat skree
‘n Oom klim uit, hy sê osn moet nader tree
Hy gee nie om om ons ‘n lift te gee
Hy het sy ossewa woema gegee
Hy’t ‘n V-6 engine binne in gemonteer
En tape-deck waarop Elvis Presley bin(ne)monds skree
Was ‘n regte-egte rock ‘n roll ossewa

Sweet, sweet ossewa
Sweet, sweet ossewa
Ossewa, ossewa, ja, ja ‘n ossewa

En ons cruise langs die highway, ja duidelik nie van hier
Teen ‘n 160 kilometer per uur
Die ander karre op die pad het ons gou verby gegaan
Hy bied vir ons bier uit sy wakes aan
‘n groot span osse sleep hy agter ons aan
en die nuut ontwerpte Venter sleepwa
Hy trap die remme plat en ons is vinnig by die see
In ons funky nuwe rock ‘n roll ossewa

Sweet, sweet ossewa
Sweet, sweet ossewa
Ossewa, ossewa, ja, ja ‘n ossewa

 

Somer

hier kom die somer, die son
hier kom die somer, die son
dae soos heuning
warm en lou

branders rol in by die see
branders rol uit by die see
en hoog in die lug
dryf die meeue rond

ons kan gaan sit by die karosel
onder ‘n sambreel al die skepe tel
later gaan ons ver oor die wit sand loop
en kyk as die son sak in die blou see …

o-

stadig die somer
stadig die somer
en hoog in die lug
dryf die wolke rond

hier kom die somer, die son
hier kom die somer, die son
dae soos heuning
warm en lou

branders rol in by die see
branders rol uit by die see
en hoog in die lug
dryf die meeue rond

ons kan vir on sdalk ‘n eiland koop
niemand sal weet ons het weggeloop
later gaan ons ver oor die wit sand loop
en kyk as die son sak in die blou see

o-

stadig die somer
stadig die somer
en hoog in die lug
dryf die wolke rond…

Donker Donker Land

Die klein wit republiek
Is in ‘n droë wit seisoen
Die bome dra nie meer vrugte nie
Die damme is almal droog

Uit die vlaktes van die Noord Karoo
Kom ‘n sprinkaanplaag
Wat uitstrek na die Noorde
En die mielielande knaag

En in die dorpe en die stede
Ly die mense honger
Kos is skaars en al het jy werk
Word jou geld al minder werd

En dis ‘n donker donker land
Die seisoene, draai die sterre brand
Die son word rooi ons het beland
Aan die maan se verkeerde kant

In ons huise teen die heuwels
Agter tralies skuil ons teen alle euwels
En ver sien ons die rook trek
Die lokasies is aan die brand

En die soldate kom al aangemarsjeer
En elkeen dra ‘n gelaaide geweer
Daar’s ‘n bom in elke supermark
En die klank van glas wat breek
En iets moet breek!

En dis ‘n donker donker land
Die seisoene, draai die sterre brand
Die son word rooi ons het beland
Aan die maan se verkeerde kant

Maar na sewe jaar se droogtes begin dit reën
en die reen val neer hier
Die reën val op my hande
Die reën val op my arms
Die reën val op my oë
Die reën val op my lyf
Die reën val op my gesig
Die reën val op my rug
O, reën val neer hier
Die reën val neer op Voortrekkerhoogte
Die reën val neer op doringdraad
Die reën val op berge
Die reën val op valleie
Die reën word strome
Die reën word riviere
Die reën word ‘n see
Reën was alles weg hier
Was alles skoon hier
Reën kom weer en weer
Weer en weer

Ballade van ‘n Mynwerker

Ek kom van vryheid in Natal
Ek werk hier in die myn
Die droogte het ons plaas gebreek
Ek kon nie langer bly
Ek leer hier vir my ambag
Miskien gaan ek eendag weer boer
Tel die ure, doen oortyd
En die vakbond sal mos na my kyk

Ek werk in skofte dag na dag
Maar eenkeer ‘n maand breek ek weg
Dis Vrydagaand en die naweek lê voor
Net ‘n sak vol kontant en ek’s reg
My klere is koel, kam my hare perfek
Lyk skerp soos ‘n skeermeslem
As ek buite toe stap is die heilige nag
Vol beloftes om later te ken

En kyk daar eenkant onder die boom
Chroom blink gevaarlik sag
Vuur perde krag bloedrooi geverf
Masjien in ‘n cowboy se droom
En onder daai staal klop ‘n hart van goud
‘ n enjin wat net een verstaan
Sestienklep oopmaak
En al wat sy vra
Asseblief vat my ver hiervandaan

En buite die dorp loop die grootpad verby
Ons gaan ons wiele laat sing op die teer
Radio hard en die venters wyd oop
Gaan ons soek na die hart van die stad
Die neon- engel vir seker en wag.
Spreek ‘n seënbede uit oor elke dief van die
Nag
En veterane van oorlog stroom in
Veterane van oorlog stap weg
Veterane van oorlog
Wonder waarheen, waarheen…

“Jy eindig op met ‘n vuur in die hart
Die onrustigheid diep binnekant
Jy leef en jy leer om alles te gee
Vir die kans om net eenkeer te leef
Die kans om net eenkeer te leef”

Hoe ek voel

As ek jou kon vertel
As ek jou net kon laat sien
Sou ek ‘n skilder opdrag gee
Om ‘n prent vir jou te verf
En as hy eindelik klaarmaak
As hy sy meesterstuk voltooi
Sou jy weet, jy sou weet
As jy teen die tyd nog vergeet
Hoe ek voel, hoe ek voel
Oor jou

As ek jou net kon laat sien
As ek jou net kon laat lees
Sou ek ‘n faxmasjien gaan huur
En gedigte vir jou stuur
En as jy anderkant dit kry
As jy dit uithaal en jy kyk
Sou jy weet, jy sou weet
As jy teen die tyd nog vergeet
Hoe ek voel, hoe ek voel
Oor jou

As ek jou net kon laat lees
As ek jou net kon laat hoor
Sou ek ‘n koor na jou toe stuur
Serenade in die laatnaguur
En as jy wakker word een aand
En jou vensters staan wyd oop
Sou jy weet, jy sou weet
As jy teen die tijd nog vergeet
Hoe ek voel, hoe ek voel
Oor jou

Jy sou weet
Jy sou dit weet
Jy sou dit weet
Jy sou dit weet

 

OU OU LIED VAN AFRIKA
Ek het lank gewag, die dorp word koud
My patrollie ry môre weg.
Die drade kraak, kafees gaan toe.
Die gewere, die jeeps staan reg.
Hoekom staan jy smôrens op jou pa se stoep
hoekom stap jy alleen op straat
Hoekom gloei jou oë, jou skouers blink
Jy sing in jou deur en dis laat.
Maar vannag gooi ek my geweerband weg
en ek haal my gordel af
as dit donker is, as almal slaap
is ek voor jou deur en ek wag.
Sing die ou ou lied van Afrika
sing dit sag, sing dit lank vir my.
Maak oop jou hart, maak oop jou deur
Laat my binnekom, laat my bly.
Blaas uit die kers, draai jou kopdoek los.
Ek het lankal my tent vergeet
Laat ons mond aand mond, en lyf aan lyf,
laat ons vry en vir altyd wees.
Sing die ou ou lied van Afrika
sing dit sag, sing dit lank vir my.
Maak oop jou hart, maak oop jou deur
Laat my binnekom, laat my bly.

 

Derde Wêreld (Bloudruk)

 

Lente in die ou Transvaal

môredou en oggendlig

eerste son op sink en staal

en kolle nat groen gras

klavier se note hou my vas

gisteraand weer donderweer

 

in niemandsland het ek verdwaal

sal ons ooit weer die daglig haal

die toergids gee die reisplan aan

sê totsiens Azanië

ek groet my vriende een vir een

versigtig elke tree

en ek stap deur die spieël se raam

die derde wêreld in

 

Naam onbekend ….

 

Ek het jou gesoek
In California
Op die Bay Area Rapid Transit
In die Haight-Ashbury
En die Castro District

 

In die skare
Het ek kortliks ’n glimps
Van jou profiel gesien

Ek het jou gesoek
In strate, kafees
Bars, lounges
In kroeë

 

En jy het my
Altyd ontwyk
My ewig ontwykende beminde

En jy ontwyk my nog steeds . . .