Die Groot honger

Nog ‘n dag. Soos gister en die dag voor dit, is dit die honger waarvan ek eerste bewus word. Altyd honger. Daar is nooit iets anders nie. Die gevoel van die onbevredigde behoefte in my maag. Hulle sê die oorlog is verby en Hitler is dood. Maar die oorlog gaan vir jare nog aanhou. Dalk vir altyd.

Ek begin my daaglikse roete na die mark toe. My oë herken al die geraamtes van die geboue wat nie die bomme oorleef het nie. Kameraad Stalin noem dit sy stad van helde… Leningrad. Maar wat presies was die prys? Wat het dit enige iemand gebaat om teen die Duitsers op te staan. Die Finse magte uit die Noorde en die Duitse magte uit die Ooste, en in die middel is hoeveel mense dood van die honger? En nou is die Duitsers verslaan en so baie van ons mense dood, vir wat? My pa, wat iewers sonder glorie op die slagveld dood is. My ma wat die bietjie wat sy kon bymekaarskraap om te eet alles vir my gegee het, en met haar lewe geboet het vir haar opoffering. Ek kon van een oomblik tot die volgende sien hoe sy wegkwyn. Sy was lankal nie meer daar teen die tyd wat haar liggaam ingegee het nie. En iewers sit ou, vet mans in koue vertrekke en maak besluite oor ons lewens. Hulle verklaar oorlog, maar dis nie hulle wat hulle lewens op die slagveld gaan neerlê vir volk en vaderland nie. Maar dis húlle wat die wat rye en rye medaljes kry. Standbeelde word in hulle eer opgerig, sonder dat daar ‘n druppel van hulle bloed die bevrore grond bevlek het waarvoor daar baklei was.

Ek wens ek kon my bitter gedagtes ontsnap. Maar die puin om my was ‘n refleksie van die puin in my. Jy kan dit nie ontsnap nie. Almal is honger, nie net ek nie. Die oneindige honger.
Voor my was die mark. Mense het rondgemaal in ‘n chaotiese stroom van lywe. Die met geld het van een stalletjie na die volgende een beweeg met die hoop om iets – wat die eindelose honger kan stil – te kan koop. Die wat nie geld gehad het nie het enige iets probeer verkoop van derdehandse klere, wat waarskynlik van lyke af gestroop is, tot hul eie lywe net om dalk vandag ‘n brood te kon bekostig. Almal weet jy steel nie, want die prys is jou lewe. Telkemale het ek gewonder of die dood nie ‘n makliker uitweg was as die konstante uitdaging om te oorleef nie. My oë het deur die skare geswem opsoek na ‘n geleentheid, en na ‘n paar minute het ek hom sien uitstaan soos ‘n seer vinger. Hy was ‘n ouerige man, in ‘n pak geklee en sy weg deur die skare probeer vind met ‘n kierie in die hand, maar het telkemale in iemand vasgeloop. Ek weet al dit help nie om te bedel nie. Mense het nie geld om vir wildvreemde kinders op straat te gee nie. Nee, ek werk vir my geld. Ek soek iemand wat hulp nodig het – en wat duidelik geld het – om my dienste voor aan te bied. En as alles goed gaan stop hulle jou ‘n muntstuk in die hand. Soos hierdie oom. Hy was perfek.
Ek het sonder moeite deur die skares mense gevleg tot ek voor die oom gestaan het. Hy het egter nie om my probeer loop nie, en my maermerrie met sy kierie raakgeslaan. Vir ‘n oomblik was ek briesend, maar die kloutjie het uiteindelik by die oor uitgekom toe ek sy bril met die swart gerookte lense sien. Hy was blind. Perfek.
“More Oom!”
Hy het in sy spore gestop en sy kop na links gekantel. Ek het sy arm geneem en hom effens eenkant toe getrek. Vir ‘n oomblik het hy probeer loskom, maar ons altwee het geweet hy’t nêrens gehad om te gaan nie.
“Wie is daar?” Vra hy en hou weer sy kop skuins.
“Dimitri, Oom.” My vriendelikste stem wat drup van die heuning. “Dit lyk of Oom sukkel. Kan ek Oom help?”
“Jy kom asof jy gestuur is Dimitri…” Die man se hand verdwyn in sy baadjie se sak en hy bring ‘n spierwit koevert te voorskyn. “Ek moet hierdie belangrike brief na die adres op die voorkant neem. Dit is ‘n kwessie van lewe en dood…”
Ek kan nie onthou wanneer laas ek ‘n koevert gesien het nie. Watter belangrike boodskap kon moontlik in hierdie koevert wees? En wat was dit werd vir die man? Kom ons kyk…
Ek het die koevert uit sy hand geneem en na die adres gekyk. Ek het die straat geken, en as die gebou nog gestaan het, sou ek die plek maklik kon kry.
“Ek weet waar dit is.” Het ek baie selfvoldaan gesê. “Kan ek Oom daarnatoe neem?” Ek het nie die koevert vir hom probeer teruggee nie. Die versoeking was groot…
“Is dit ver?” Die man se gesig was vraend, hoopvol.
“Dis ‘n hele entjie, Oom.” Dit was nie so ver nie. Maar ‘n leuen het niemand nog ooit seergemaak nie. “Seker so uur se loop.” Of soos ek loop, nie langer as 10 minute nie.
Die man se gesig het geval. Hy was, soos ek gehoop het, nie te vinde vir ‘n gestappery nie. Ek het die kans genooi en hom gegryp met altwee hande.
“Ek kan dit vir Oom gaan aflewer.” En plant die saadjie. “Vir ‘n klein fooi.”
“Maar natuurlik.” Die man se hand het in sy broeksak verdwyn en uitgekom met ‘n paar Roebels. Dit was genoeg om die honger vir ‘n dag of twee te stil.
“Tot u diens.” Ek het vriendelik geglimlag, selfs met die wete dat hy nie my vuil gesig kon sien nie.
Hy het die geld voor hom gehou en ek het dit soos ‘n gulsige straatbrak opgeraap.
“Ek is jammer, ek het nie veel aan my nie, maar ek belowe as jy daar kom sal hulle vir jou nog gee.” Het die man met ‘n glimlag bygevoeg.
“Ek sal seker maak dit kom veilig daar uit.” Ek het omgedraai en begin hardloop in die rigting van die adres op die wit koevert. Net so paar tree verder het ek tot stilstand gerem. Dit was bietjie ongeskik. Ek het nie eers sy naam gevra of totsiens gesê of niks nie. Vir hierdie klomp geld kon ek ten minste na die tyd vir hom gaan sê dat die brief suksesvol afgelewer was. Ek het op my hakke omgedraai opsoek na waar die man oomblikke terug gestaan het. Maar hy was weg. Dit kan mos nie wees nie. My oë het geoefend deur die skare beweeg opsoek na die man se figuur. Uiteindelik het ek hom ‘n paar meter verder sien beweeg deur die stroom mense. Op ‘n drafstap. Die kierie was nie meer pateties voor hom uitgestrek nie, en hy het sonder moeite om die mense gedraf-stap wat in sy pad was, soos…
…Soos iemand wat kon sien.

Iets was nie reg nie.

Ek het die wit koevert om en om in my hand gedraai. My vingers oor die swart letters op die voorkant gevryf asof ek ‘n verborge boodskap kon lees. Ek het die koevert in die lug gehou en gehoop om die geheime aan die binnekant te sien. Maar soos altyd was dit bewolk en geen geheime het uitgelek nie. Ek kon die koevert in die asblik gooi en wegloop. Maar nog geld kon nie skade doen nie. En my woord was my eer. Wat sou my Ma sê as ek by iemand sou steel? Sy mag dalk dood wees, maar ek sou selfs in haar dood haar trots maak.
Ek kon egter nie die swaar gevoel van onheil in my maag afskud nie.

Iets was nie reg nie.

Ek het weer stadig in die rigting van die adres begin stap, met my oë op die koevert asof ek gewag het vir een of ander openbaring. Die volgende oomblik loop ek in iemand vas. Ek beland op my stuitjie asof ek in ‘n muur vasgeloop het.
Voor my was ‘n soldaat. Iemand met ‘n rang, wat respek afgedwing het. Hy het my vies op en af gekyk, die koevert gewaar en dit uit my hand gegryp voor ek iets kon doen.
“Waar het jy dit gesteel?” Sy woorde was ‘n bevel. Sy kyk iets wat net ‘n militêre man kan vervolmaak.
“Ek het dit nie gesteel nie! Ek moet dit aflewer vir iemand… My baas.”
Hy het ‘n dreigende tree nader gegee, maar daar was ‘n sagtheid – ‘n omgee in sy gesig. Niemand gee vir straatkinders om nie. Maar vir ‘n oomblik het ek my pa in die man se gesig gesien.

Iets was nie reg nie.

Die woorde het begin uitloop asof ‘n kraan oopgedraai is. Ek het hom vertel van die blinde man, die koevert, die geld en hoe die man klaarblyklik weer kon sien.
Die soldaat het sy kop stadig geknik, gefrons en by ‘n deur so paar meter van ons af in verdwyn. Ek het orent gesukkel en net voor ek ook by die deur kon instap, toe kom die soldaat met sowat ‘n dosyn ander soldate agter hom uitgestap.
“Kom!”
Ek’s nie seker of hy dit vir my gesê het of vir die klomp soldate in tou nie. Ek is in ieder geval agter hulle aan.

Uiteindelik het ons in die straat aangekom wat op die koevert geskryf was. Na ‘n vinnige bespreking onder die soldaat met die rang en ‘n ander een, slaan ons weer ‘n rigting in.
Ek hoor ‘n harde knal, en soos enige iemand wat onlangs deur ‘n oorlog is, val ek plat op die grond en begin skuifel na skuiling. Iemand het op ons geskiet. Geweerskote klap. Mense roep. Iewers gil ‘n vrou. Uiteindelik is dit stil. Ek lig my kop op net betyds om te sien hoe die klomp soldate by ‘n gebou instorm. Mans roep. Nog skote. Dan stilte.
Ek draf nader en wil ook by die gebou ingaan maar die soldaat met die rang kom uitgestap en keer my.
“Vat jou geld. Gaan huis toe.” Sê hy. Hierdie keer was dit ‘n uitdruklike bevel.
Maar my oë is op die toneel agter hom. Ek kan tot in die kombuis sien waar ek staan. Vleis wat aan hake hang. Vleis en bloed op die tafel. Dit vat my verstand ‘n oomblik om te besef wat ek sien. Dis ledemate. Mense se arms en bene. Party het nog vel aan. My mond hang oop en ek gee ‘n geskokte tree agteruit. Die reuk van vars bloed oorweldig my neus. Die reuk van dood wil my laat naar word, maar ‘n leë maag ken nie so iets nie. Ek het gedog dit is ‘n ouvrou storie. Die mense van Leningrad is so honger dat al wat oor is om te eet die mense… Kannibalisme…
“Gaan.” Sê die soldaat weer. Sy stem en sy oë saggies.
Ek draai om, om te gaan, maar die vraag stop my.
“Wat is in die koevert?” Ek het die antwoord geken, maar ek moes dit hoor.
Die soldaat kyk my ‘n oomblik aandagtig aan en gee die koevert, wat oopgeskeur is, vir my.

Daar was ‘n enkele sin op ‘n vel wit papier geskryf. ‘n Boodskap van lewe en dood.
“Daar is te veel soldate in die mark. Hierdie is die laaste een wat ek gaan stuur vir eers. Hou asseblief vir my ‘n ordentlike stuk.”

Rapporteer inhoud

• Issue: *
  Kopiereg inbreuk vuil taal Ongeldige Inhoud
• Your Name: *
  
• Your Email: *
  

• Details: *
  

Handig verslag