H. H. JOUBERT

DIE TREK DRAKENSBERG AF.

Die reuse-top rys hoog uit bo die wolke
en tronend siet op wasige oorde neer.
Daaronder gaap die grondelose kolke,
ombruisd met golwe van een lowermeer.

Daar skram en skuur die duisend wae-wiele
en sukkel knarsend oor die klippe heen,
dog liewend wieg ’n duisendtal van siele —
hul troue troos by rouklag en geween.

En steen op steen skuif klotsend langs die wande
en spring die duiselende steiltes af,
om diep en stil in donk’re oewersande
hul rus te vinde in ’n eeue-graf.

Die eggo’s rommel deur die diepe klowe;
die sku’ bewoners van geheime woud
verstom en tuur in bewing heen na bowe,
besorgd om hulle skoon kasteels behoud.

DINGAAN SE GESANTE DOEN RAPPORT AAN HOM.

Koning, O! koning, die witmense stroom
in duisende, duisende, duisende aan.
Die swierige bos en die tronende boom
word gemartel, vermorsel, vermink op hul baan.

Hul withuise skommel en rommelend rol
en vergruisel die gras tot verstuiwende stof.
Die buiende velde van lewe is vol,
maar geen stroompie murmel ’n liedjie van lof.

Koning, O! koning, Silkaats is verslaan;
op sy magtlose ryk rus die doem van die dood.
Selfs die olifant buk voor die taaie tiraan.
O! koning, ontwaak, daar’s gevaar, daar is nood.

Die witmense steier op perde geswind,
deur die duikende dal tot die berge hul kam.
Geen mag kan weerstaan hulle wrede bewind,
geen assegaai staan teen hul kwaaie mabam.[5]

Koning, O! koning, die berge die beef
en die klowe weerklink met ’n vreemde gesang;
die dale die wemel, die velde die leef,
en alomme verbrei sig een vreemde gedrang.

Ruk aan met die Skilde, die Wildebees-skilde;
ruk aan met die fleur van u vegtende mag;
ruk aan en stort met ’n woeste, ’n wilde,
’n vernielende sprong op die tiraangeslag!

OP DIE LAERS AANSWERWENDE SOELOE-HORDES.

Lang
soos een slang
op sy kronk’lende gang
lê Toegela en wag
op die koms van die dag.
Teen sy oewers slaat
hy op onrustige maat,
met ’n voorgevoel van onweerstaanbare kwaad.

Want wyd
en vèr in die duister verspreid,
dool sluipende hordes om en om —
’n hygend-voortduwende dreiende drom
van ontsenuwende lis en onrus,
van onmenselike graagte en lus.

Fel,
as in knaende boeie geknel,
brul Toegela, in woedende worstelende stryd
met duisende wreedaards, tot slagting bereid,
wat waag hul te werp in sy waters verbolge,
(en menige beul word na verdienste verswolge)
om heen te dring na sy owerkant
en rouklag te kweek oor die rustige land.

Breed,
in onbreekbare eenheid gesmeed,
dy die draers van droefheid en leed
(’n arglistig-voortstuiwende stroom)
oor die velde, in dooierige droom.

MOEDERS SKAT.

Trippel-trappel op en af
oor die kamervloer!
Mammies skatlam skaterlag —
wat ’n wild rumoer!

Heidaar! Opsy daar!
Babsie storremjaag
na die arrems wyd van mammie —
dis ’n grote waag!

Handjies-klappies op die stappies
van die voetjies kaal!
O, die vonkies van die lonkies,
wat van ogies daal!

O, die brabbelbrou-gebabbel
klink soos melodie
allerskoonste, allerboënste
engele-oord ontvlie!

Tere snare roer sy bare,
bolle handjies aan.
Plompe pootjies, lompe lootjies
lief en lokkend staan.

LENTE-OGGEND.

(Op die Boereplaas).

Maagde-mooie dag
kus die heuwels, groen.
Lowervelde lag,
son- en dou-gesoen.
Diepe dale staan bly in lente-drag.

Op die berge vloei
in die oggend vroeg
goud. Die osse stoei
vóór die boer se ploeg.
In die boer se krale koeie en kalwers loei.

Heen die bokketrop
kronkel, wit soos melk,
teen die hange op.
Lente-mal is elk,
Lente-lote pluk hul op ’n klein galop.

Wye watervoor
op die ertjie-land
raak in groen verloor.
Water staat aan brand
tussen ertjie-blomme in die sonnegloor.

Koringvelde vol,
swaar en ryk van aar,
soos die seë rol,
soos die see vergaar
sonne-goud en tinte op hul boesem, bol.

Vrolike mossie-skaar
(Skoon die oggenddou
lê op steel en blaar)
klim die hemelblou,
skou die vlam-juwele tussen groen, van daar.

In die vroeë bos
wilg en populier
staan in lente-dos,
sonnegoud versier.
In ’n sang van vreugde bars die vinke los.

Die plante-wêreld stoei
uit sy winter-droom.
Nuwe lewe broei
op die sonne-stroom.
In die boer se are nuwe lewe vloei.

DONDERWEER.

Verlate staan ek, stil en heel alleen,
en diep versonke in ’n vèr gedagte.
Die nag se duister is soos die swart vereen,
van tienmaal duisend maan-verlate nagte.

Toe breek die onweer met sy donderkragte
en vure los en slaat die nag wat ween,
wyl hewig stoei in styf verset, as wagte
van haar, die denne aldeur haar trane-reën.

Ek skrik — beklem, ontroer deur al die stryd, —
maar weldra wentel daar deur wolke-rete
’n sterre-heir en strooi ’n vrede-gloor

oor eensame woning en oor velde wyd.
Stil lê die Heelal, groot en ongemete,
geheime-swanger, in sy eeue-droom verloor.

DAGERAAD.

Die daagraad kruip die dieptes uit,
uit stille nag gebore,
en vleg ’n krans van pêrelglans
om slape van die môre.

Hy sweef op goue vleuels aan
en ry op wolke-some:
Daar ’s glimlag op die bergery,
daar ’s blydskap in die strome.

Hy skuif die wolle deken weg
van bergekruin en hange
en wek, so doend, ’n weelde-blos
op bolle rotse-wange.

Hy lig die woud-paleise op,
en vul hul lommersale
met vreugde-sange, wyd verbrei
deur klowe en oor dale.

Die velde bloos ’n maagdeskoon,
ontwaak uit lente-drome —
daar ’s glimlag op die bergery,
daar ’s blydskap in die strome.