Ter nagedagtenis aan ʼn held.

Ter nagedagtenis aan ʼn held

As ek terugdink aan my kinderjare as kanaal-aap in Upington se wêreld, kan ek nie anders as om ons kuiertjies by vriende langs die rivier, te onthou nie. Dit is die dae waar kinders gesien en nie gehoor is nie en waar jy baie vinnig gevra is of jy wil tande tel as jy jou tuisgemaak het tussen die grootmense. Jy het jouself baie skaars gemaak en geweet wat jou voorland is as ma of pa ʼn tweede kwaai kyk na jou kant toe gegee het.

Naweke se kuiertjies op die oewer van die Oranje-rivier was die hoogtepunt van die week, maar die een aspek wat my koue rillings gegee het was, as die natuur geroep het en jy noodgedwonge die “kleinhuisie” moes besoek. Jy sal dalk nou wonder wat op aarde so erg daaraan is, maar laat ek jou ʼn storie vertel. Die “kleinhuisie” of buitetoilet was so ʼn hanetreetjie van die rivier af. Dit was in die dae voor die spoeltoilet uitgevind is en het gewoonlik bestaan uit ʼn klein houtgeboutjie met ʼn sitplek van plank bokant ʼn emmer of vuilput. Wanneer die put met verloop van tyd te vol geraak het, is dit met grond opgevul en die huisie is dan net verskuif om wydsbeen sy staanplek te kry oor ʼn splinternuwe gat.

Die pad na die “kleinhuisie” was rillerig en donker. Die oorsprong van my nagmerries was die dag toe tant San se hans hen: Bekkie weggeraak het. Moedeloos geroep en gesoek is ek na die “kleinhuisie” toe die natuur roep. Ek het net lekker my beentjies gerek om op die ongemaklike houtbankie te kom toe iets my van onder uit die put bevlieg! Met ʼn vreeslike gedoente en geskree is ek broek om die enkels die vlakte in. Dit was die dag toe my ma gedink het haar jongste word vermoor, net om met groot verligting, Bekkie se kop te sien waar sy aan die uitklim was uit die vuilput!

Die spoeltoilet is eers laat in die 1500’s uitgedink toe Sir John Harrington ʼn ruwe toestel ontwerp het wat hy by sy huis installeer is. Hy het egter nog nie oor die kennis beskik vir die nodige pyp en waterwerk nie. Dit was dan eers bykans twee eeue later in 1775 toe ʼn horlosiemaker Alexander Cummings op die toneel verskyn het met sy uitvindsel wat deur Joseph Bramah verbeter is. Vanaf die 1800’s is die spoeltoilet in al hoe meer van die ryk mense se huise gevind. Dit het egter nog paar jaar geneem voordat die toilet soos ons dit in vandag se lewe ken, in bykans almal se huise te vinde was.

As daar nou een is vir wie ek ʼn triomfboog sal wou oprig is dit definitief Sir John Harrington wat heel eerste met die wonderlik idee van ʼn spoeltoilet begin eksperimenteer het! Sou dit in my kanaal-aap jare al beskikbaar wees het Bekkie my definitief nie van onder bestyg en my amper bokveld toe gestuur met my broek om my enkels nie!
©Marlene Erasmus
31/03/2020
Woordtelling: (inhoud) 500

Rapporteer inhoud

• Issue: *
  Kopiereg inbreuk vuil taal Ongeldige Inhoud
• Your Name: *
  
• Your Email: *
  

• Details: *
  

Handig verslag