Feit of Fiksie : Die Kweekhuiseffek

(woordtelling : 1164)

Dit is nie nét die mens en sy misbruik van die aarde wat die huidige klimaatsverandering teweeggebring het nie, al dra ons grootliks daartoe by. In die laaste 800,000 jaar was daar ten minste agt siklusse van ys- en warm periodes, en die laaste Ystydperk ’n skamele 11,700 jaar gelede.

Satelliete wat om die aarde roteer, stel die wetenskaplikes in staat om hierdie baie belangrike inligting te versamel. Ons planeet se temperatuur besig om te styg en die jare 2016 en 2020 word erken as die warmste opgetekende jare van die laaste 150 jaar. Die oseaan absorbeer die meeste van hierdie hitte en die seewater se temperatuur het noodwendig gestyg. Die ys gletsers smelt, nie net in Groenland en Antarktika nie, maar ook die ysbedekking van die Alpe, Himalajas, Andes-gebergtes, Alaska en Kilimanjaro. Die Noordelike halfrond se sneeuval is korter en smelt vinniger as ʼn dekade of drie gelede. Ekstreme weerpatrone is ook besig om toe te neem, met ʼn groter toename in orkane, ernstige droogtes, en ʼn toename in onbeheerste brande. Vulkaniese uitbarstings is ook aan die toeneem en die seevlakke styg.

Kosproduksie, water, en gesondheid word direk deur klimaatsverandering geraak en al is dit ’n globale probleem, word nie alle streke ewe veel hierdeur beïnvloed nie. Sekere groepe soos bejaardes, jong kinders, swanger vroue, en verarmende gemeenskappe, word baie meer deur ekstreme weerstoestande geraak as ander. Ons vermoë om aan te pas by hierdie nuwe toestande sal ons voortbestaan ook direk beïnvloed.

Klimaatsverandering veroorsaak verandering in die weerpatrone wat op sy beurt weer lei na ʼn inkrimping van kos produsering. Droogtes en vloede veroorsaak dat graan nie meer so maklik groei nie, en selfs die produksie van vleis neem af. Visspesies sterf uit of hul trek dieper die see in op soek na koeler water. Dit veroorsaak dus dat die mense wat van visvang afhanklik is vir oorlewing, ʼn groter uitdaging in die gesig staar wanneer hul kos op die tafel moet sit.

Droogtegebiede raak al hoe droëer en dit mag so ʼn gebied in ʼn semi-woestyn laat ontaard waar vars water net sekere tye van die jaar beskikbaar is. Groot storms veroorsaak dat die stede se watersuiweringswerke en natuurlike buffers teen besoedeling, bloot net nie met die groot hoeveelheid reën kan byhou nie. Die toename in besoedeling veroorsaak dan ook ʼn vermindering in skoon water.

Gesondheidsprobleme neem toe namate dit al hoe warmer word. Hitteuitputting, en mense wat aan asma lei, kan asemhalingsprobleme ondervind weens ekstreme warm weer. Die afname in kosproduksie kan tot wanvoeding lei en die verspreiding van aansteeklike siektes soos meningitis floreer in warm, droë gebiede. Groot hoeveelhede water is die ideale broeiplek van muskiete en hierdie insek is uitsluitlik verantwoordelik vir die verspreiding van malaria. Diarree en sterftes kan ontstaan weens die gebrek aan skoon drinkwater en besoedelde kos.

Selfs ons geestelike gesondheid kom onder stremming soos die kwik styg. Stres, angs, depressie, post-traumatiese stres, en die styging in selfdood gevalle, is ʼn indirekte gevolg van klimaatsverandering. Met ander woorde, mense pas baie stadig aan by die verandering in hul omgewing, en ervaar meer stres as gevolg van meer ekstreme weerpatrone.

Soos die seewater verhit en die ys op die pole smelt, begin die seevlak styg. Dorpe en stede wat langs die kus gebou is, word bedreig om heeltemal deur die seewater oorspoel te word, of ten minste aan erge storms blootgestel te word, wat dan weer groot skade aan infrastruktuur teweegbring. Lande soos Bangladesj, Nederland, Engeland en Guyana is besonders weerloos teen die stygende watervlakke.

Afrika in die besonder is baie weerloos teen klimaatsverandering omdat ons reeds sukkel met armoede, tekort aan kos, en gereelde politieke onrus. Daar word voorspel dat teen 2050, tussen 350- en 600 miljoen Afrikane onder ʼn ernstige watertekort gebuk sal gaan. Mense sal na die stede stroom en die infrastruktuur onder verdere druk plaas. Armoede sal toeneem. Minder landbougrond sal beskikbaar wees en minder kos sal geproduseer word. Afrika is word reeds geteiken deur toestande soos wanvoeding, malaria en ander lewensgevaarlike siektes wat deur parasiete en bakterie oorgedra word, en ʼn styging in temperatuur sal dit net vererger.

Dit is egter geen geheim dat wetenskaplikes daarvan hou om met mekaar te verskil nie, maar in die debat oor klimaatsverandering, stem 97% saam dat die aarde al hoe warmer word, en dat die mens se gedrag grootliks daartoe bydra dat hierdie verskynsel met rasse skrede laat toeneem het. Die algemene publiek is egter nie so bereidwillig om hierdie aanspraak te aanvaar nie, en slegs 60% van die Amerikaanse bevolking stem met met die hierdie navorsing saam.

Die Noorweegse bekroonde fisika Nobel-pryswenner, Professor Ivar Giaever, sê egter in sy verklaring dat “Daar is geen klimaat-krisis nie. Dus is daar geen rede vir paniek nie. Ons verwerp die skadelike en onrealistiese net-zero CO2 beleid wat vir 2050 voorgestel is. Indien beter benaderings opduik, en dit sal sekerlik, sal ons genoeg tyd hê om hieroor te reflekteer en aan te pas. Die mikpunt van die globale beleid behoort ‘vooruitgang vir almal’ te wees deur te sorg dat daar te alle tye betroubare en bekostigbare energie beskikbaar is.” Politieke weerstand speel natuurlik ʼn baie groot rol wanneer daar oor hierdie debat gekibbel word. Sosiale media en vals beriggewing dra verseker by tot die verwerping van NASA se navorsing.

Die wetenskaplikes het ongeveer 150 jaar se opgetekende inligting rakende weerpatrone. Soms is dit besonder warm of besonder koud in enige spesifieke jaar, en sommige dekades word meer geteister deur brande, oorstromings of droogtes, as in ander tye. Tog is dit duidelik sigbaar dat hierdie uiterstes al hoe meer gedurende die laaste paar dekades voorkom, en ook meer skade aan die omgewing aanrig.

Wetenskaplikes gebruik samel geologiese inligting in deur na die natuur te kyk, soos die ringe van bome, verskillende lae in ys, en koraalriwwe. Deur die bestudering van hierdie prehistoriese informasie, kan daar ingeligte afleidings gemaak word oor die weerstoestande van ʼn spesifieke tydperk. Studies wys dat die aarde nou die warmste is in die laaste 1000 jaar.

Die kweekhuiseffek het die grootste invloed op hierdie veranderinge. “Antieke” lug of gasse wat in lugborrels in die ys vasgevang is, wys dat die konsentrasie van koolstofdioksied van naastenby 280 dele per miljoen, in die laaste 150 jaar tot 420 dele per miljoen toegeneem het. Die konsentrasie van metaan, die tweede belangrikste bydrae tot die kweekhuiseffek, het verdubbel. Ons vrylating van koolstof is dus tans baie meer as 56 miljoen jaar gelede.

Ons weet reeds dat daar nog altyd ʼn wisseling van klimaat was, en sowat 50 miljoen jaar gelede het ons planeet ʼn tydperk van bevriesing beleef. Die groot bron tot kommer is egter die toenemende verwarming wat ons in die laaste 150 jaar ervaar, wat presies ooreenkom met die Industriële Revolusie, en die geweldige toename van motors, vliegtuie, fabrieke en die verbranding van fossiel stowwe soos olie en gas, als wat koolstofdioksied vrystel.

Die vraag is egter nou of dit omgekeer kan word, of nie. Dalk is ons net besig om ons eie ondergang te bewerkstellig.

Evidence | Facts – Climate Change: Vital Signs of the Planet (nasa.gov)

International Climate Impacts | Climate Change Impacts | US EPA

https://www.nytimes.com/article/climate-change-global-warming-faq.html

https://www.pottsmerc.com/2023/01/23/jerry-shenk-relax-there-is-no-climate-emergency/

Rapporteer inhoud

• Issue: *
  Kopiereg inbreuk vuil taal Ongeldige Inhoud
• Your Name: *
  
• Your Email: *
  

• Details: *
  

Handig verslag