SKIETSTILSTAND

SKIETSTILSTAND

Geskryf deur Fanus Strydom

873 woorde

 

 

“Mamma, wat raas so daarbuite?”

Jasmina kyk met swaar oë na die versplinterde vensterraam bo haar kop. Sy is te moeg om op te staan. Te bang om na buite te kyk.

“Dit is vuurwerke, Yussuf,” antwoord sy en streel oor haar seuntjie se swartgekoekte koppie. Die kind is te klein om deur sulke dinge te moet gaan, dink sy hartseer. Maar ook gelukkig, want hy glo  genadiglik dat alles net ʼn speletjie is.

“Skiet hulle klappers?” wil hy weet en trek aan haar mou om haar aandag van die venster af te kry.

“Ja, my seun. Hulle skiet klappers…en vuurpyle.”

“Sjoe, dit klink na groot klappers. Is hulle nie bang vir sulke groot klappers nie? Pappa sê mens moet versigtig wees met sulke groot goed, hulle kan mens baie seer maak.”

“Pappa is reg, my kind.”

Jasmina staan swaar op en stap teësinnig na die venster toe. Sy loer versigtig by die gebarsde glasraam uit. Buite dreun die aarde soos die bomme onophoudelik val. In die kombuis ratel die paar oorblywende borde en koppies op die rak. Sy wil nie meer sien nie, maar sy dwing haarself om te kyk. Sy moet, want hy is iewers daarbuite. Iewers tussen die puin en smeulende geboue. Twee dae lank al.

“Waar bly jy, Mohammed?” dink sy bekommerd by haarself en soek tussen die puin en rommel deur.

“Waar’s Pappa, Mamma?” wil Yussuf weet, asof hy haar gedagtes lees.

Sy skrik en draai stadig van die rookgevulde venster weg.

“Pappa is daar onder in die stad…” wys sy na die straat ver onder hulle woonstelgebou.

Toe die seun opspring om te kom kyk keer sy hom voor en druk hom versigtig terug op die bank teen die muur. Hy moet nie sien hoe dit daarbuite lyk nie.

Sy kyk bekommerd na die puin en rommel onder in die straat. Oral hardloop mense verskrik rond en skree benoud na hulp. Hier en daar grou ʼn paar manne naarstigtelik met hulle hande in verwronge hope beton en staal opsoek na oorlewendes. Die paar oorblywende ambulanse het lankal stil geword. Die hospitaal is al dae lank reeds oorvol en onderbeman. Daar is te veel gewondes en dooies om te versorg. Die mense sê hulle laat die lyke sommer so in die oopte lê vir iemand om hulle te kom opeis en iewers te gaan begrawe.

“Wat maak hy daar?” vra Yussuf.

“Hy speel saam met die ander ooms,” probeer sy die kind se aandag aftrek van die venster af.

“Wat speel hulle?”

“ Cowboys en Kroeks,” antwoord sy vinnig. Te vinnig, besef sy. Die belaglikheid van haar antwoord laat haar vir ʼn oomblik saam met Yussuf lag, maar dan oorweldig die vrees en kommer haar weer. Sy kan nie meer die trane keer nie en draai haar kop eerder weer anderpad. Die kind moet nie sien sy huil nie.

“Kan ek gaan saamspeel, Mamma?”

“Nee, jy bly net hier!” antwoord sy vinnig en wys dreigend na hom met een vinger.

Meteens sien sy die skrik op haar seun se gesiggie. Haar antwoord was te vinnig. Te kwaai. Hy verstaan nie hoekom sy so kwaai is met hom nie. Sy verhef nooit haar stem vir hom nie. Dit is nooit nodig nie. Yussuf is ʼn lieflike, stil kind. Hy wil net by sy pa en ma wees die heeltyd. Nie soos die ander nie. Hulle wil die strate invaar om te gaan baklei, of moeilikheid maak waar hulle kan. Maar nie hy nie. Hy wil eerder boeke lees en leer en help in die huis waar hy kan.

“Mamma…?”

Die onsekerheid rol in ʼn vraagteken oor sy gesiggie. Vir die eerste keer sien sy vrees in sy twee, groot bruin oë.

“Askuus, my kind. Mamma is jammer.” Sy vryf oor sy kop en vat hom versigtig aan die hand. “Kom, ons gaan kamer toe dan lees ons bietjie in jou storieboek.”

“Ja, Mamma.”

Sy handjie vou warm in hare en hulle stap haastig in die gang af slaapkamer toe.

“Mamma..?”

“Ja, Yussuf?”

“Wanneer kom Pappa terug?”

“Netnou, my kind, netnou…”

Toe sy haar hand op die deurknop neersit tref die mortier.

Eers voel sy die hitte en toe die oorweldigende slag. Sy steier agteroor en val half-skeef oor haar kind om hom te probeer beskerm. Vir ʼn oomblik is daar net ʼn suis in haar kloppende ore, maar uiteindelik hoor sy hom gil onder haar. Sy probeer haar lyf beweeg, maar haar bene wil nie saamwerk nie. Toe die pyn in haar bors haar soos ʼn hamerslag tref en die reuk van brand en swael verstik in haar keel, hoor sy hom kerm iewers ver onder haar. Maar sy kan hom nie meer antwoord nie. Sy voel hoe sy begin wegdryf tussen die rook en dampe deur, tot alles stil word en donker om haar.

Yussuf stoei en wriemel om onder sy ma uit te kom. Oral om hom brand die kamer en val stukke plafon en rommel neer. Hy draai haar op haar rug om en stamp verbouereerd met sy handjies op haar bebloede bors.

“Mamma! Mamma…!”

Maar sy mamma antwoord hom nie meer nie.

Dan hou die vuurwerke en die klappers op met skiet en alles raak weer stil.

Doodstil.

 

©Fanus Strydom